Diversidad

Quatter linguas naziunalas, differentas culturas, ideas e sensibilitads, però anc adina il medem pajais. En Svizra è la diversitad ina part da la DNA. Ella nutrescha il dialog ch’è oz pli impurtant che mai considerond la situaziun geopolitica actuala. Dapi ch’el è entrà en uffizi sco schef dal DFAE l’onn 2017 ha il cusseglier federal Ignazio Cassis sustegnì differentas iniziativas per promover la diversitad.

Cun metter en il center la pli pitschna e pli veglia lingua naziunala da la Svizra vul l’emna internaziunala da la lingua rumantscha (Emna rumantscha) suttastritgar, quant impurtant che la plurilinguitad è per la coesiun naziunala e per la politica exteriura da la Svizra. L’occurrenza è naschida sin iniziativa dal cusseglier federal Ignazio Cassis ed è vegnida realisada dal DFAE en collavuraziun cun il chantun Grischun e cun la Lia Rumantscha. Berna, Milaun e Bucarest èn intginas staziuns, nua che l’Emna rumantscha è vegnida lantschada uffizialmain en preschientscha dal cusseglier federal Ignazio Cassis sco er da represchentantas e represchentants da la Regenza grischuna. 

Pagina da l’Emna rumantscha

L’Emna rumantscha fa part d’ina seria d’occurrenzas che suttastritgan – sco ils «Dis da la plurilinguitad», la «Woche der deutschen Sprache», la «Settimana della lingua italiana nel mondo» e la «Semaine de la francophonie» – l’impurtanza da la plurilinguitad per la coesiun naziunala, ma er per la politica exteriura da la Svizra. Ensemen cun sias represchentanzas a l’exteriur sa participescha il DFAE en moda activa a las occurrenzas da questas emnas ch’èn deditgadas al tudestg, al franzos ed al talian. 

Durant l’emna da la lingua taliana en il mund, che vegn sustegnida da l’Accademia della Crusca en collavuraziun cun il Ministeri da l’exteriur talian, han las represchentanzas svizras gia organisà differentas occurrenzas: Uschia han ins tschertgà fastizs svizzers e talians a Paris, ed a Tunis ed a Santiago han gì lieu prelecziuns d’auturas ed auturs da la Svizra taliana.

Il cusseglier federal Ignazio Cassis ha tschernì la diversitad e l’innovaziun sco fil cotschen da ses onn presidial. «Nossa coesiun e nossa diversitad èn ina sfida permanenta. Nossas differentas linguas, culturas, religiuns ed opiniuns politicas dovran in dialog ch’è mintgatant pretensius, malempernaivel ed er custus. Questa sfida è però noss motor, nossa raschun d’exister», ha il schef dal DFAE declerà davant l’Assamblea federala ils 8 da december 2021 a chaschun da sia elecziun sco president da la Confederaziun. Ed el ha agiuntà: «La diversitad envida ad esser modest. Ella n’è betg in luxus, mabain ina gronda ritgezza. Ella gida a chattar bunas soluziuns. Ella è ina funtauna da l’innovaziun.»

L’onn 2022 hai perquai dà differentas activitads per promover la diversitad. Uschia ha Ignazio Cassis participà al 18avel inscunter suprem da la francofonia a Djerba ed ha tegnì in pled davant la ONU a chaschun dal giubileum da 30 onns da la Decleraziun davart ils dretgs da las persunas che appartegnan a minoritads naziunalas u etnicas, religiusas e linguisticas. El è er stà preschent al Di da las linguas da la Chanzlia federala, a las occurrenzas da l’Emna rumantscha (guardar sutvart) ed al giubileum da 40 onns da la gruppa parlamentara «Italianità». Las sesidas extra muros dal Cussegl federal han gì lieu a l’ur il pli en il vest ed a l’ur il pli en l’ost da la Svizra: a Meyrin (GE) ed a Müstair (GR). Il viadi dal Cussegl federal ha manà da Schaffusa, il punct il pli en il nord da la Svizra, a Mendrisio, il punct il pli en il sid da la Svizra. 

Al cusseglier federal Ignazio Cassis statti a cor da pudair festivar il di da la festa naziunala en pliras citads e vitgs svizzers, che reflecteschan la diversitad e las linguas naziunalas. En ses onn presidial 2022 ha el per exempel decis da far in viadi sin ils binaris da la diversitad svizra. In viadi cun il tren al ha manà da Lugano (TI) sur Knonau (ZH), Grenchen (SO) ed Yverdon-les-Bains (VD) fin a Losanna (VD).

La promoziun da las linguas minoritaras en Svizra fa part dal dialog politic structurà e permanent, ch’il cusseglier federal Ignazio Cassis maina cun ils chantuns Grischun e Tessin. Il schef dal DFAE sa scuntra ina giada l’onn cun represchentantas e represchentants da las duas regenzas chantunalas per discutar ensemen davart temas actuals che stattan en connex cun la promoziun da la plurilinguitad e cun la protecziun da las minoritads linguisticas. Ultra da quai ha lieu mintga dus onns in inscunter trilateral cun la Regenza tessinaisa e quella grischuna. Vitiers vegnan las sesidas che vegnan organisadas cun las parlamentarias ed ils parlamentaris italofons dal Grischun e dal Tessin quatter giadas l’onn, durant las sessiuns da las Chombras federalas.

Per metter en il center differentas citads svizras ha il cusseglier federal Ignazio Cassis er decis d’organisar tscherts inscunters uffizials cun presidentas e ministers esters u occurrenzas da la politica exteriura svizra ordaifer las duas citads usitadas Berna e Genevra: En il focus èn stadas surtut la diversitad culturala e linguistica da la Svizra.

Uschia ha gì lieu l’onn 2024 la Conferenza d’aut rang davart la pasch en l’Ucraina sin il Bürgenstock (NW) e l’inscunter tranter il schef dal DFAE ed il minister da l’exteriur brasilian Mauro Vieira a Soloturn (SO). L’onn 2023 è Murten (FR) stada la citad ospitanta da l’inscunter cun la ministra da l’exteriur chilena. L’onn 2022 ha il schef dal DFAE participà al giubileum da 50 onns da la Conferenza internaziunala dal Lai da Constanza (IBK) sin il Säntis (AR), ensemen cun represchentantas e represchentants da differents chantuns sco er da la Germania, da l’Austria e dal Liechtenstein. 

Er la Svizra taliana na vegn betg a la curta. Dapi l’onn 2019 han var 15 inscunters uffizials davart la politica exteriura gì lieu en il Tessin: tranter auter l’onn 2022 la Conferenza per la reconstrucziun da l’Ucraina (Lugano), l’inscunter uffizial cun la primministra estona Kaja Kallas (Bellinzona) e l’inscunter cun il minister da l’exteriur dals Emirats Arabs Unids Al Nahyan (Ascona). Ultra da quai è Ignazio Cassis sa scuntrà l’onn 2023 cun il minister da l’exteriur da la Malta Ian Borg a Mendrisio.

Il DFAE e la plurilinguitad

La secziun Egualitad da las schanzas cusseglia la Direcziun dal departament e las ulteriuras direcziuns dal DFAE areguard l’egualitad da las schanzas a la plazza da lavur. Ella procura per ina promoziun coerenta da l’egualitad da las schanzas, da la diversitad e da l’inclusiun en l’entir departament.

La lavur da la secziun Egualitad da las schanzas sa basa sin las directivas dal Cussegl federal davart la realisaziun da l’egualitad da las schanzas tranter dunna ed um sco er davart la plurilinguitad en l’administraziun federala, sin las prescripziuns dal Cussegl federal davart l’occupaziun e l’integraziun da persunas cun impediments en l’administraziun federala sco er sin las directivas dal DFAE davart la protecziun cunter mulestas sexualas a la plazza da lavur.

Egualitad da las schanzas a la plazza da lavur: Plan d’acziun dal DFAE 2028 (PDF, 20 Seiten, 388.7 kB, Deutsch)